YARATICILIK VE SANAT
İnsanın var olduğu yerde sanat vardır. Sanat, insanoğlunun yaşamını sürdürmesinde gerekli olan ihtiyaçların da ötesinde var olan, kendini anlamlandırma sürecini kapsayan, manevi dünyanın ifade edildiği estetik bir yapıdır.
Yaratıcılık, var oluşumuzdan itibaren hayatla bağ kurmamızı sağlayan, kendimizi, çevremizi hatta geleceğimizi de şekillendiren özel bir yetidir. Bu yetenek, kimilerine göre doğuştan beri var olan, kimilerine göre de sonradan geliştirilebilen bir özelliğe sahiptir. Bu özelliğiyle, yaratıcılığı tek bir tanımla açıklamak zordur. Yaratıcılık herhangi bir şeyin gerçekleştirilme aşamasında, yapma ve oluş süreci olarak tanımlanabilir.
Ailede çocuğun kendisini daha rahat özgür bir ortamda hissetmesi yaratıcılığının gelişmesinde önemli bir etmendir. Ailenin çocuğa karşı eleştirel, baskıcı tutumları yaratıcılığı engelleyici bir durumdur. Ailede çocuğun duygularının ifade edilmesine olanak verilmesi, ona sorumluluklar verilmesi, kabul edilmesi yaratıcılık açısından büyük önem taşımaktadır.
Ailede, bazı çocuklar daha çok sevilmekte, bazılarına baskı yapılmakta, bazıları istenmeyen çocuk olarak görülmekte, bazılarına ise daha fazla hoşgörü gösterilebilmektedir. Bütün bu tutumlar, çocuğun hem kişiliğinin gelişiminde hem de yaratıcılığının gelişiminde etkili olmaktadır.
Her çocuk ailesinden aldığı kalıtımsal özelliklerle ve yaratıcı olma yeteneği ile dünyaya gelir.
Her bireyde yaratıcılık yeteneği bulunsa da bunun ortaya çıkışı ve sürekliliği kişiden kişiye farklılık göstermektedir.
Her eğitim sistemi, yaratıcılığı olumlu ya da olumsuz büyük ölçüde etkilemektedir. Okul eğitimi, çocukların düşünce biçimleri algılarını şekillendirmektedir. En iyi sonuçlar okul ve ailenin birbirini tamamlaması ile gerçekleşmektedir
Yaratıcılığın geliştirilmesinde en önemli araçlardan birisi oyundur. Çocuklar oyun oynarken hayal güçlerini kullanmakta, oyun sırsında yaratıcılıklarını geliştirmektedirler.
Çocuklar oyun oynarken gözlemlendiklerinde ne kadar yaratıcı oldukları dikkati çeker. Evcilik oyunun oynayan bir çocuk bu oyunu defalarca oynamasına karşılık her oynadığında farklı şekillerde oynar, farklı rolleri üstlenir.
Sanat çocuğa özgün düşüncelerini sunma fırsatı verir. Bu nedenlerle çocuklara malzemeler, ortam sunulmalı, özgür bırakılmalıdır.
Yetişkinlerin sanat ile ilgilenmeleri, sanat için zaman ayırmaları, sanat ile ilgilenirken heyecan duymaları çocukları olumlu yönde etkiler. Çocuklar sanat ile ilgilenen yetişkinleri izleyerek sanatsal yaratma sürecini gözlemleme fırsatı bulmuş olurlar.
Çocuk Gelişimci
Şeymanur ÖZTÜRK