Çocuklara Sorun Çözme Becerisinin Kazandırılması

İletişimin temelini oluşturan sorun çözme ile her yerde karşılaşıyoruz. Evde, işte, sokakta insanlarla beraberiz ve zaman zaman sorunlar yaşıyoruz. Bu sorunları farklı şekillerde çözmeye çalışıyor ve çocuklarımıza da örnek oluyoruz.

Davranış Bilimleri Enstitüsünün geçtiğimiz günlerde yaptığı bir incelemede çocukların karşılaştıkları sorunların en yaygın olanlarını kıskançlık, ders çalışma, öfke ve akran zorbalığı olduğunu söylemektedir. Bu sorunlar çocuklarımızın hayatında derin yaralar açabiliyor. Bu sorunları çözümlerken ise genelde ailesinde ya da çevresinde gördüğü sorun çözme metotlarını kullanıyor. Çocuklarımıza iyi örnek olarak veya hayata farklı bakmasını sağlayarak sorun çözme konusunda yardımcı olabiliriz.

• Sorun çözme becerisinin kazanılmasında özellikle 4 yaş kadar erken bir dönemde çocukların uygun bir eğitimle problem çözücü düşünme biçimini kazanabileceği belirtilmektedir.
• Aşırı koruyucu ebeveynler çocuklarının sorun çözme becerisini olumsuz etkilemektedir. Çocuğa çözecek sorun bırakılmaması ilerleyen yaşlarda küçük bir sorun karşısında çocuğun çaresizliğe düşmesine sebep olmaktadır. Ailede çözülmesi gereken sorunlar hakkında doğru çözüm için cesaretlendirici konuşmalar yapılması gerekmektedir. Fakat sorun kimin ise çözüm de ona bırakılmalıdır.
• Ailede yaşanan karşılıklı problemlerin çözümü çocukları etkilemektedir. Ciddi çatışmalar olan ailelerin çocuklarının psikososyal temelli problem çözme becerisi puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Bu da gösteriyor ki problem çözemeyen ailelerde yetişen çocukların da problem çözme becerisinde sıkıntılar olabilir.
• Anne-baba olarak bizler dinleme becerilerimizi de geliştirmeliyiz. Dinlenmesi gereken sözleri olan sadece bizler değiliz. Bunun için öncelikle iletişim engellerini tanımalı ve çocukla iletişim kurarken bunlardan kaçınmalıyız. Anne-baba çocuğu konuşmaya teşvik etmeli (örneğin, bu konuyu konuşmak ister misin?), ve daha sonra susarak onu dikkatle dinlediğini göstermeli ve en önemlisi de “etkin dinleme” ye geçmelidir. Etkin dinleme, çocuğa kabul edildiği mesajını vererek sorunlarını anlatıp bu sorunlara yine kendisinin çözüm bulması için onu cesaretlendirir.

Çocuk Gelişimci

Şeymanur ÖZTÜRK