İletişim, insan ilişkileri konusunda oldukça önemli bir etkendir. Konu çocuklar olduğunda daha hassas ve özenli olunması gerektiği yadsınamaz bir gerçektir. Bir çocuğun ruhsal sağlığı, ailesiyle kurduğu iletişim ile doğru orantılıdır. Çocuklarla ne derece sağlıklı bir iletişim kurulursa ruh sağlığı da o derece sağlıklı olacaktır.

Peki sağlıklı iletişim kurmak; çocukların her isteğini almak, her söylediğini yapmak mıdır? Elbette hayır. Sağlıklı iletişimin başlıca etkeni dinlemeyi bilektir. Dinlenildiğini hisseden çocuk öz değerinin farkına varır, saygı duymayı ve sabırlı bir şekilde başkalarını dinlemeyi öğrenir.

Sağlıklı bir dinleme nasıl gerçekleşir?

Çocukların bir birey olduğu unutulmamalı, düşüncelerini ifade edebilmesi için olanak sağlanmalıdır.

Çocuklarla iletişim halindeyken, o an ilgilendiğimiz başka şeyler varsa, bir süreliğine bırakmalı, zihnimizi meşgul eden olaylardan kısa süreliğine de olsa uzaklaşmalıyız. Sadece ve sadece çocuğumuzun anlattığı konuya odaklanmalı, onu dinlediğimizi bedensel olarak ifade edebilmek adına onunla aynı boy seviyesine gelmeli, göz teması kurmalı, baş hareketleri ve mimiklerimiz ile onu dinlediğimizi göstermeliyiz. Örneğin; Okulda arkadaşı ile yaşadığı bir problemi anlattığı sırada ‘’ Boş ver’’ demek yerine, ‘’ Bu durum seni üzmüş olmalı’’ gibi cümlelerle duygularını anladığımızı hissettirebilir, dokunarak ya da sarılarak onlara destekte bulunabiliriz.

Bununla birlikte, bir durum karşısında düşüncelerimizi sen dili ile değil, ben dili ile ifade etmeliyiz. Ben dili, kızgınlık ya da öfke gibi olumsuz duyguları yapıcı bir dil ile ifade etme şeklidir ve öğrenilebilir bir beceridir. Sen dili başkalarını değerlendirme ya da yorumlama içerirken, ben dili o konu hakkındaki düşüncelerimizi ifade etmemizi sağlar, duygu ve düşünceleri anında ilettiği için, çocukların davranışlarının sorumluluğunu almasını sağlar.

Örnek olay: Çocuğunuz odasını dağınık bırakmıştır.

Sen dili iletisi: Yine ortalığı çöplüğe çevirmişsin, bıktım senden! (✕)

Ben dili iletisi: Evde hepimizin birtakım sorumlulukları var ve odamızı temiz tutmalıyız, odanı dağınık görmekten hoşlanmıyorum. (✓)

Son olarak, çocuklarla iletişimimizde, emir verme, tehdit etme, eleştirme, gözdağı verme, utandırma, yargılama, aşağılama, alay etme gibi iletişimi engelleyen faktörlerden de kesinlikle uzak durmalı, yapıcı bir iletişim yolunu tercih etmeliyiz.