STEM:Kendi Enstrümanımı Yapıyorum
Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz 21. yüzyıl yetkinliklerinden olan ‘STEM Eğitim Yaklaşımıyla’ ilgili atölye çalışmasını düzenledik.
Öncelikle STEM, Science, Technology, Engineering ve Math’in (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) kısaltılması olan bir kelimedir. FeTeMM olarak Türkçe baş harflerinin kısaltlmasıyla kullanımı da oldukça yaygındır.
STEM, okul derslerinde öğrenilen bilgilerin daha kullanılabilir olmasına katkı sağlar ve kullanılmaya başlanan bilgiler insan hayatında daha kalıcı olur. Bu sayede muhakeme yeteneği, proje yürütüm becerisi, yaratıcılık becerisi, ekip çalışması, el becerisi gibi birçok konuda öğrencide ilginin artmasıyla birlikte akademik başarının artışı gözlenir. Bu yaklaşım Milli Eğitim Bakanlığı tarafından eğitim müfredatına uygun hale getirilerek okullarda uygulanmaya başlanmıştır. 21. yüzyılda teknolojinin ilerlemesiyle yeni meslek alanları oluşuyor, hali hazırdaki meslekler de değişim süreçlerine giriyor. Bu süreçte çağı yakalamak adına STEM becerisi önemli bir basamaktır.
Bu blog sayfasında STEM eğitim modeline örnek olacak şekilde tüm disiplinleri kullanarak bir atölye yapacağız.
A Atölye Adı: Kendi Enstrümanını Yap!
Kullanılabilecek Materyaller: 8 adet pipet, 1 adet elektrik bandı, makas, kalem, cetvel, yapıştırıcı, sabitlemek için karton (10cm)
Fen Bilgisi: Sesleri duyar ve seslerin farklılıklarını fark eder, sesin nasıl çıkarılabileceğini yorumlar,
Matematik: Yapılacak olan çalışmada uzunlukların ölçülmesi ve malzemelerle problem çözme yetenekleri geliştirilir, oran orantı konusuna giriş yapılır.
Mühendislik: Ekipmanın tasarımı ve gerekirse geliştirilmesi sağlanır, kullanılan malzemelerle yenilikçi düşünme özelliği gelişir.
Teknoloji: Bir proje için ihtiyaç duyulan temel süreçleri öğrenir, sesin kullanılmasını ve enstrümanları öğrenir.
- Tüzyıl becerileri: Sosyal ilişkileri geliştirerek ekibin bir parçası olur, kendine güveni gelişir.
Bu bilgilerden sonra müzik aletimizi tasarlamadan önce sayıların babası olarak isimlendirilen Pisagor’un bir hikayesine bakalım.
Pisagor bir gün demirciler çarşısından geçerken bir dükkanın önünden geçerken çekiçlerin çıkardığı sesler dikkatini çekti ve sesleri dinlemeye başladı. Çarşıda beş ayrı demirci dükkanı bulunmaktaydı ve hepsinden de ayrı sesler geliyordu. Nedenini anlamaya çalıştı ve fark etti ki demircilerin kullandıkları çekiçlerin boyutları birbirinden farklıydı. Pisagor çekiçlerin örse (yıpratma) vuruluşu sırasında çıkan düzenli seslerin bir müzik parçasıyla benzer yanları olabileceğini düşündü.
Yaptığı deney sonucu gördü ki çekişlerin ağırlıkları bir sayı dizisi oluşturacak şekilde sıralanıyordu böylece bu farklı büyüklüklerdeki çekiçlerle bir müzik skalası oluşturmaya işaret ediyordu. Her çekicinin ağırlığının farklı olması vurduğunda değişik notalardan ses vermesini sağlıyordu, ne kadar ağırsa nota değeri o kadar düşük diyor.
Bizde bugün yapacağımız deneyde kullandığımız malzemelerle sesleri tanıyarak kendimize bir enstrüman yapacağız.
Problem 1: Elimizde olan pipetlere üflediğimizde ses çıkıyor. Peki çıkan sesi değiştirmek istersek ne yapmak gerekirdi?
Çözüm 1 : Pisagor her bir çekicin ağırlığına göre farklı sesler çıkardığını fark etmişti. O halde bizde pipetlerin boylarını değiştirelim.
Adım 1: Pipetleri, 9,5 cm- 10 cm-11.5 cm-13 cm- 14.5 cm-15.5 cm-17 cm-19.5 cm olarak keselim.
Soru: Üflediğimiz borunun uzunluğu çıkan sesin kalınlığını değiştirir mi? Neden?
Adım2: Uzundan kısaya yan yana getirerek karton üzerinde yapıştırıcı yardımıyla pipetleri sabitleyelim.
Adım3: Sabitlediğimiz pipetleri, yapıştırıcı kuruduktan sonra bantlayarak sağlam hale getirelim.
Enstrümanız artık hazır. Ses çıkarmayı deneyelim!
Soru: Evinizde olan başka hangi aletlerle bir müzik enstrümanı yapabilirsiniz?