TÜRKÇE DERSİ NASIL ÇALIŞILIR?
Türkçe dersi dil ve anlam bakımından iki temel konudan oluşur. Öğrenci yazma, okuma, anlama yetisini de kendisine kattığı zaman bu iki temeli anlamaya ve öğrenmeye başlar. Türkçe dersi sadece konuşma ve anlama becerisini sağlamaz. Aynı zamanda diğer tüm derslerin kökünde Türkçe dersi yattığından temel becerilerini yapılabilmesi için Türkçe dersinden yola çıkarak yapılabilir. Türkçe dersi kişinin okuduğunu anlama ve yorumlama temelinde kurulan bir ders olduğu için diğer derslerdeki başarısını olumlu yönde ilerletir. Özellikle sözel alanlardaki derslerde okuduğunu doğru anlamaya ve doğru cevaplamaya yönlendirir. Türkçe dersinde anlam konuları yoruma, dil bilgisi konuları ise bilgiye dayalıdır. Esasında iyi anlaşılan bir konu cevaba daha kolay götürür.
Anlama dayalı konular nasıl çalışılır?
Öncelikle çok iyi bir okur olmak gerekir. İyi bir okur olmanın en etkili yolu da kitap okumaktan geçer. Çok okunan bir kitap hafızayı daha da geliştirir ve okuduğunu daha kısa süre algılar. Kelime dağarcığı geniş olan öğrenciler daha hızlı bir şekilde soruları yanıtlar. Bu da paragraf sorularını çözerken kelimeleri daha kolay ayırt etmeyi sağlar. Sizin yapmanız gereken ilk şey bol bol kitap okumaktır. Çok okumanın paragrafın daha hızlı okumasını da sağlar aynı zamanda sınava girdiğiniz zaman size vakit de kazandırır. Yoruma dayalı olan anlam bilgisi sorularında yeri geldiğinde nesnellik arar. Doğru anlamı bulmak için paragrafta ki giriş gelişme ve sonuç kısımları doğru algılanmalı ona göre cevap bulunmalıdır. Bazı paragraflarda mecazi anlam, yan anlam ifadeleri oluyor o kısımları güzelce ayırmalı yanlış anlam çıkarabilecek durumdan arındırmalıdır. Bir paragrafın ana anlamını ve yan anlamını ayırt etmek ve aralarındaki bağı kurabilmek paragrafın daha kolay anlaşılmasını sağlar.
Soru köklerine, altı çizili cümle veya kelimelere özellikle dikkat edilmelidir. Soruyu yani paragrafı doğru okumak sizi yanlış yapmaktan kurtarır. Mesela cümlelerin sonunda altı çizili bir şekilde değinilmemiştir, yapmamıştır gibi olumsuz cümlelerle biter. Burada ki amaç öğrenciyi şaşırtmak olduğu için dikkatli olunmalıdır. Halbuki cümle olumlu başlamıştır ve olumlu biteceğini zannederiz fakat burada tüm yanılgılara açık olup soruyu çözmek gerekiyor, zira olumsuz da bitebilir. Paragrafta ya da cümlede istenileni kendimize göre değil soruda ne istenmişse ona göre cevap verilmelidir. İşte asıl istenen nesnelliktir. Paragraf sorularının konusu genelde anlatılmak istenen nedir? şeklindedir. Ana konusunu istisnai durumlar olmadığı sürece paragrafın son cümlelerinde arayın. Son cümle genelde ne demek istediğini saklayan kısımdır. Uzun paragraflar karmakarışık gibi gözükse de onlardan asla korkmayın. Genelde daha kolay okunurlar, sadece bir cümleyi farklı bir şekilde anlattıkları için uzunmuş gibi gözükür. Uzun paragrafları daha kolay çözmek için bol bol soru çözün. Günde en az 30 tane paragraf sorusu çözmek işinizi kolaylaştıracaktır. Paragraf sorusu çözerken cümlenin tamamını değil önemli kısımların altını çizin ki soruların cevabını bulabilesiniz. Yanlış yaptığınız soruları kaydedip daha sonra yeniden çözün ki hatalarınızı nerde yaptığınızı tespit edin. Konuyu öğrenmeniz açısından size kolaylık sağlayacaktır.
Dil bilgisi nasıl çalışılır?
Dil bilgisi kelimelerin kökenlerinin nasıl oluştuğunu, yanına ek eklendiğinde ne anlama geldiğini, cümlenin doğru anlaşılması için nerede hangi işareti konulacağını ve daha birçok anlamsal ve bütünsel incelenmesine denir. Bir kelimenin hangi amaçla diğer kelimeye bağlanır sıfat mı, zarf mı, bağlaç mı derken bütün olarak inceler.
Dil bilgisi sanıldığından daha ayrıntı gereken bir alandır. Türkçe çok eski bir dil olduğu için birçok kural ve işleyişten oluşur. Öncelikle tek tek hangi konudan başlanması gerektiğini bilmek önemlidir. Türkçe dil bilgisinde konulara ayrı ayrı makinelermiş gibi değil, tek bir makinenin ayrı ayrı parçalarıymış gibi düşünelim. Burada amaç işi zorlaştırmak değil kolaylaştırmaktır. Konulara geniş bir pencereden bir bütünmüş gibi bakmak lazımdır. Konular birbirinden ayrı değil makineyi hareket ettiren parçalardır. Her şeyden önce dil bilgisinde derslere devamlılık zorunluluktur. Derste öğrendiklerini tekrar etmek ve bir öğretmenmiş gibi karşındakine anlatmak konuları pekiştirmemizi sağlar.
Hata yapmaktan korkmamalı hatalar bizi doğrulara götürür. Konulara başlamadan önce bir plan yapmalıyız. Çalışmamız gereken konuları bir kağıda yazmalıyız böylece bir bütünmüş gibi karşımızda somut bir örneği olur. Her konuyu bitirdikten sonra onunla ilgili sorular çözmek, diğer konuya geçtikten sonra bir önceki konun özetini geçmek akılda kalıcılığı artırır. Konulara konu anlatımlı kitaptan önemli yerleri çizerek okumak ve ardından geriye dönüp yazarak çalışmak çok kullanılan ve gayet etkili bir yöntemdir. Türkçe dersi ve özellikle dil bilgisi konularını eğlenceli hale getirmek için arkadaş gruplarıyla çalışmak etkili başka bir yöntemdir. Özellikle 21. yy da gelişen teknoloji ile beraber bu konuları eğlenceli hale getiren farklı mobil oyunlar piyasanın ve öğrencilerin vazgeçilmezi haline gelmiştir. Bu uygulamaları doğru tespit etmek ve kullanmak boş zamanları da faydalı getirmiş oluruz. Bu dil bilgisi konuları ayrıca bir kurallar bütününde olduğu için bütün konuları bitirdikten sonra cümle üzerine çalışmak hem pekiştirmemize hem de dilimizi etkili kullanmamızı sağlar. Öğretmenlerin uyguladıkları sesli okuma tekniği, soru cevap tekniği, drama, mülakat tekniği, beyin fırtınası vb. gibi teknikleri kendi çalışma stilimize uyarlayarak öğrenmemizi daha da kolaylaştırabiliriz.
Sonuç olarak; Türkçe dersi gerek paragraf gerekse de dil bilgisi alanlarıyla hem sosyal hayatımızda hem de sınavlara hazırlık bakımından önemli bir rol oynamakla beraber ileriki yaşantımızda özellikle kendimizi ifade etmemiz bakımından herkes için keskin bir virajdır. Türkçe dersini diğer dersler gibi ve diğer hedeflerimiz gibi önümüzde bir engel değil de bizi daha yükseğe çıkaracak, bize değer katacak üstesinden geldiğimizde bizi daha güçlü yapacak bir basamaktır.
“Türk Dili, Türk Milletinin kalbidir; beynidir.”
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
Özen Dağbaşı