Bilim Sohbetlerinden Evren’e Uzanan Kitap Önerileri
Bu bölümde bilim sohbetleriyle dolu ve bilim insanlarının hayatlarına uzanan kitap önerileri sunacağız.
Evreni anlayabilmek bilim çalışmalarının ortak noktalarından birisidir. Gökyüzüne bakılmasının da ağaçtan düşen elmanın yorumlanmasının da temelidir. Şu ana kadar Büyük Patlamaya kadar anlayabiliyoruz. Hayal gücümüzü geliştirmek adına bakalım bilim üzerine yazılmış aşağıdaki kitaplar bizleri nereler götürecek.
TESLA: MASKELERLE ÇEVRİLİ BİR HAYAT – VLADİMİR PİSTALO
İnsanı motive edecek bir biyografi kitabıyla yazımıza başlayalım. 1890’lı yıllarda bugünkü teknolojileri hayal edebilmesi nedeniyle tüm gençlere ilham niteliğinde olan bu kitap sayesinde Nicola Tesla elektriği nasıl düşünerek icat ettiği fikrinin içinde yolculuk yapıyoruz. Yazar, zamanın büyük mucitlerinden Tesla’nın detaylı olarak hayat hikayesini anlatırken Tesla’yı övmediği gibi yeri geldiğinde hatalarını açıkça okuyucuya aktarıyor. Şu an kullandığımız teknolojilerde büyük payı olan bu dâhinin; bu kitapta elektrik ile aşkına, Edison’la tanışmasına, Edison’la yollarının ayrılmasına ve en önemlisi de birbirinden önemli icatlarına seyir ediyoruz. O dönemin tüm ruhunu kitapta saklı olsa da üslubunda akıcı olamayan yerler karşımıza çıkabiliyor. Bu kitapta sadece Tesla hakkında bilgi sahibi olmayıp dünyanın icatlarla yaşadığı dönüşüme ve icatların kötüye nasıl kullanıldığını da şahit oluyoruz. Diğer taraftan Tesla’nın zekasına hayran kalacağınız gibi bazı sözlerini de hayatınıza katkı sağlama ihtimali yüksek: “Fikrimi çalmaları mühim değil… Asıl mühim olan, kendi fikirlerinin olmaması.”. Kitabın sonunda Tesla sevgisiyle içiniz dolabilir ve Sırbistan’a yolunuz düşebilir.
ELON MUSK (TESLA SPACEX VE MUHTEŞEM GELECEĞİN PEŞİNDE) – ASHLEE VANCE
Tesla’nın kitap yorumuyla yazıya başladıysak sırada Tesla hayranlarından Elon Musk’ın sürükleyici biyografi kitabına geliyoruz. Bu sevgi, girişimcisi olduğu firmaya ‘Tesla Motor’ ismini verebilecek kadar etkili. Yaşadığımız dönemin en çılgın mühendis ve girişimlerinden olan mühendis Elon Musk’un iş hayatına, aile hayatına ve aşk hayatına kadar birçok konuya değinen bu kitabı okurken hayal gücünüze yanınız almayı unutmayın.
Bu kitapta, Musk’ın tüm firmalarının kurulma hikayeleri anlatılırken bazı önemli bilimsel ve mühendislik konulara da yer veriliyor. Bu kitabı özel yapan diğer bir özellik ise Elon’un vizyonunda saklı: Tüm mal varlığını kaybetme pahasına küresel ısınma gibi insanlığın ve dünyanın geleceğini etkileyecek konuları çözmek için gece gündüz çözümler üretme çabasıdır. Musk’ın ileri görüşlü olması, sürekli denemesi ve çok çalışması nedeniyle girişimcilere de örnek niteliğindedir.
Yazar Ashlee Vance’nin amacı, Musk’ı, insanlığın geleceği için fikirlerinin incelenmesi ve görüşlerinin benimsenmesini anlatabilmektir diyebiliriz. Bunu da başarabilmiştir.
BAŞLANGIÇ / DAN BROWN
Dan Brown’un yazdığı Başlangıç kitabı ile devam edelim. Ülkemizde 2017 yılında en çok satan kitapları arasında olan bu kitap ilk olarak kapak görseliyle okuyucuyu içine çekmeye başlıyor. Kitabın her sayfasında merakınız körükleniyorken ters köşelerle de karşılaşıyorsunuz. Bilim insanlarının da cevap aradığı ve yazarın da sorduğu Nereden geldik? Nereye gidiyoruz? sorularının cazibesine kapılmamak mümkün mü?
Bilbao’daki Guggenheim Müzesi’nde başlayan kitapta Harvard Simgebilim Profesörü Robert Langdon, en parlak öğrencilerinden biri olan Kirsch’ün özel bir davetine konuk olur. Yazar, bu davette insanlığın tüm bildiklerini değiştirebileceğini söyleyerek daha ilk sayfalarda gizemi oluşturuyor. Tanrı, bilim ve din üçgeniyle yüzyıllardır süregelen noktalar romanda farklı bakış açılarıyla sorgulatılıyor. Kitapta en çok düşündüren cümlelerden birisi: “Din ile bilim rakip değildir. Onlar aynı hikayeyi anlatmaya çalışan farklı dillerdir. Bu dünyada ikisine de yer var.”. Bu sözler aynı zamanda kitabın kısa bir özetidir adeta.
Diğer bir açıdan kitap yapay zekanın aslında ne kadar hayatımızda olduğunu açık örneklerle gösteriyor. Yapay zekanın geleceğini de hayal gücümüze bırakıyor. Sürpriz olmayan bir son bizi beklese de tüm kitap boyunca yalın ve sade anlatımla bilimsel yolculuğa çıkıyoruz.
TANRI’NIN FORMÜLÜ – JOSE RODRİGUES DOS SANTOS
Einstein’ın el yazmasının sırrını bulmak için İran’dan Tibet’e kadar farklı ülkelerde geçen yolculuklar esnasında teoremler, paradokslar ve formüller okuyucuların yanında yerini alıyor. Gizemi çözerken fizik, biyoloji, matematik gibi bilimin önemli parçaları aralarında tutarlı olarak birbirine bir ritimle bağlanıyor.
Zamanın başlangıcına, evrenin kökenine ve hayatın anlamına kadar birçok konuya sorulan basit sorular ve bu sorulara verilen öz cevaplar sayesinde kitaba ilginiz devam ediyor. ‘Fizik kanunları evrenin müziğinin göstergesidir.’ ve ‘Tüm kozmos matematiğe dayalıdır.’ gibi sözler doğa bilimlerini düşünmek için önemli nedenler sunuyor. Kuantum fiziğiyle ilgili bilgi sahibi olurken sade anlatımlı bir roman okumak isteyenler için ideal. Başta Einstein olmak üzere klasik ve kuantum fizikçilerinin de görüşlerine de okuyoruz. Kitabı bitirdikten sonra Dos Sontos’un ikinci kitabını da okumak isteyebilirsiniz.
SÜLEYMAN’IN ANAHTARI – JOSE RODRİGUES DOS SANTOS
İsviçre Cern’de başlayan bir gizemi, kendi hayatını kurtarmak için çözmesi gereken kişi, yazar Rodrigues’in kadrolu kahramanı Noranha’dan başkası değildir. Yazarın bu kitabında başrol kuantum fiziği sayesinde atom-altı parçacıklardadır.
Evrenin büyük bir kuantum bilgisayarına benzetilmesinin yanı sıra verilen bilgilerle insan beyniyle arasında muazzam bir benzerlik aktarılıyor. Evrenin gizemini çözmek konusunda yazarın yardımına kuantum fiziğini oluşturan ve ona katkı yapan Feymann, Bohr, Einstein gibi kıymetli bilim insanları geliyor. Neredeyse her bölümde bilim insanlarının sözlerine ve bakış açılarına önemli oranda yer veriliyor. ‘Tanrı zar atmaz.’ diyen Einstein’a cevap veren Bohr’un ‘Tanrıya ne yapması gerektiğini söylemeyi kesin.’ gibi keyifli atışmalarına kulak misafiri oluyoruz. Okuyucular, geleceği düşünceleriyle ve deneyleriyle inşa eden bilim insanların teoremlerini nasıl ortaya çıkardıklarını sade bir anlarımla seyrediyor. Özellikle kuantum fiziğine ilgi duyanlar ve bu konular hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler merak uyandıran bir kitaptır.
EMİNİM ŞAKA YAPIYORSUNUZ BAY FEYNMAN – MERAKLI BİR ŞAHSİYETİN MACERALARI / Meraklı Bir Şahsiyetin Maceraları
Bilim dünyasına önemli izler bırakan isimlerden birisi de 20 yüzyıla çağ atlatan ünlü fizikçi Feynman Richard’dır. Bu kitap bir otobiyografidir ve fiziği fizikçi olmayanlar için de çekici kılma yeteneğini görüyoruz. “Tek başına fizikle bir kişilik geliştiremezsiniz, yaşamınızın başka yönlerini de sürece işlemeniz gerekir.” derken kendisi de tam bahsettiği gibiydi. Müzisyen, ressam, usta bir kilit uzmanı ve daha fazlasıydı Feynman. Renkli bir kişilik, yaratıcı düşünme özelliği, meraklı ve çok iyi bir gözlemci olan Feynman hayatının tüm ayrıntılarına kendi kitabında aktarmıştır. Manhattan projesinde yer almasından Brezilya profesörlük yolculuğuna, ABD okul kitaplarını komisyonunda olmasından striptiz kulüplerine kadar tüm hikayesini içtenlikle anlattığı ve ilham almanız muhtemel, akıcı bir kitaptır.
‘İnsanları anlayamıyorum. İrdelemeyle anlayarak öğrenmiyorlar, başka yollarla -ezberleyerek yada başka türlü- öğreniyorlar. Bilgileri son derece kırılgan.’ sözlerinden ilham alan kişilerden birisi Bill Gates’di. Feynman’ı “Daha önce sahip olamadığım en iyi öğretmen.” olarak anlatıyordu. Gates, Feynman’ın konuşma haklarını satın aldı ve “Tuva” lakaplı bir video portalında halka açık hale getirdi. Tuva denmesinin sebebi ise Feynman’ın başarısızlık ile sonuçlanan Rus yöresi araştırmasıydı.
‘İyi bir öğrenici olmanın yolu iyi bir öğretici olmaktan geçer.’ sözü de belki Barış Özcan’ı cesaretlendirdi ve Feynman’la ilgili önemli bir videoyu hayata geçirerek bizlere ulaştırdı.
https://www.youtube.com/watch?v=EMlNstwTHfU