SINAVLARDA STRES YÖNETİMİ   

Hayat boyu büyük bir dönüm noktası olan sınavlar kolay kolay atlatamayacağımız, hayatımız boyunca bizlere silah niteliği taşıyan kaygılarımızdan ibarettir. Bizi ne denli bir başarıya ulaştırmış olsa da içimizde hep o stresle yaşamamıza neden olur. Bunun gibi birçok stres ve kaygı yaşayan öğrencilerimiz saydam bir şekilde hayatlarına devam etmek istiyorlar. Kendilerini etkilemelerini istemiyorlar. Bu yüzden bende birkaç soru cevapla size stresten nasıl daha kolay kurtulunabilir ondan bahsedeceğim.

Neden sınav zamanı strese gireriz?

Bize ömür biçilen bu yaşamda sınavlar tam da hayatımızda merkez konumuzdadır. Sanki bu sınavları güzel ya da yüksek puanlı atlatamadığımız zaman kendimizi işe yaramaz hatta boşu boşuna bu hayatta bulunuyormuş gibi hissederiz. Aslında temel olan sınav değil ahlaklı, kendinden emin bir birey olarak yetişebilmek her ne koşul olursa olsun çizgimizi bozmadan sağlam dimdik adımlar üzerinde durmaktır. Aileler, akrabalar, arkadaş çevresi bizim haytalarımızda kendi yerlerini bilmeden, sınır tanımadan kendi özelimize dahil oluyorlar. Bu yüzden sınavlar dönüm noktasıdır diyorum ki kendi özgürlüğümüzü elimize aldığımız vakit kimse bize karışmayacak sanıyoruz. Hayır maalesef ki bu dediğimiz kadar kolay olmuyor. Sınav zamanı sürekli panik halinde, yapabilecek miyim acaba endişesi içinde kalıyoruz. Bunun bile bize ders çalışırken ki olumsuz etkisini maalesef söylememe gerek bile yok. Genç arkadaşlarım sınav bizim hayatımızda sadece bir araçtır. Amaca ulaşmak için bu aracı kullanmak ya da kullanmamak bizim elimizdedir.

Bunun yanında gelecek kaygısı da büyük rol oynuyor. İleri ki yaşantımızı da belirleyen bu sınavlar bizi bir stres içine sokar ve dengemizi kaybetmemize neden olur. Güzel, sakin, düzenli bir hayat için kimseye muhtaç olmamak için uğraşıyoruz. İlerde hayal kırıklığına uğramamak ve uğratmamak için çabalarız. Ya ailem bana kızarsa diye kafamızda hep kurar dururuz.

Sonuç olarak; akrabalar, arkadaşlar ama en önemlisi ailemiz her daim bizim hayatımızdadır. Ne var ki sınavın sonucu ne olursa olsun bizi biz yapan başarı değeri değil benliğimizdir. Biz ne olduğumuzu ne amaçla yaşadığımızı bildikten sonra başkalarının ne dediği ne yaptığının hayatımızda önemi yoktur.

Yönetemediğim stres ve kaygılarım bana zarar verir mi?

Kaygı, olması beklenen olumsuz durumla ilgili endişe duyma halidir. Kaygı aynı zamanda sempatik sinir sisteminin aktif olma halidir. Bu durum organları kargaşaya sokarak bireyi rahatsız hale getirebilir. Sınav zamanlarında öğrenciler stres ve kaygı içinde olduğu için çoğu bu şikayetlerde bulunuyor. Hem fiziksel hem de psikolojik anlamda kişiye zarar veriyor. Sınav olgusuna gösterilen kaygı buna karşı bir direnç oluşturur. Bu direncin sonunda kaygıya bağlı olumsuz sonuçlar ortaya çıkmaktadır.

Bunlar;

• Sınava odaklanamamak yani motive olamamak.
• Enerji düşüklüğü yaşamak bir türlü yataktan kalkamamak, uyku halinin çok olması.
• Kişilerde iştahsızlık ya da tam tersi iştahlı olma hali.
• En önemlisi de bunların toplamında depresyonda olma hali.

Sınav stresini azaltmak için neler yapmalıyım?

• Öncelik olan hedefleriniz için kendinize bir plan oluşturun ve bu planı iyi bir kontrol amacı olarak görüp kendinizi motive edin.
• Ders çalışma aralarında ya da ders çalışma başı veya sonunda kendinizi en sevdiğiniz yiyecekle ödüllendirin.
• Mutlaka haftada bir gün de olsa kendinize zaman ayırın.
• Düzenli bir uyku düzenli ders çalışmak demektir günlük en az 7-8 saat uyumaya özen gösterin.
• Müsait zamanlarınızda hobilerinizle veya sevdiniz kişilerle birlikte zaman geçirin.

Sınav olduğu gün ne yapmalıyım?

• Sınav öncesi muhakkak bir gün önceden sınav yerlerinizi kontrol edin ki sınav günü kendinizi zor durumda bırakmayın.
• Sınavdan bir gün önce ders çalışmayın. Zihninizi dinlendirin ki aklınız allak bullak olmasın.
• Sınav günü bir avuç kuruyemiş yemek zihninizi daha da açacaktır.
• Sınav günü mutlaka rahat kıyafetler tercih edin ki elbiseler sizi boğmasın. Unutmayın o gün ne kadar rahat olursanız o kadar rahat geçecek demektir.
• Sınavdan önceki günlerde birkaç motivasyon müzikleri dinleyin ve sınava başlamadan güzelce derin nefes alıp öyle başlayın. Acele edip kendinizi paniğe sokmayın.
• Yapmamız gereken en önemli şey ise kendinize güvenin. Unutmayın ki sizi siz yapan özgüveninizdir.

Sonuç olarak; değerinizi ölçmek için sınavlara ihtiyaç yoktur. Sınavlar sadece bir yaşam aracıdır. Sizi siz yapan değerleriniz, emekleriniz, sevginizdir. Unutmayın ki stres ve kaygı olması gereken boyutu aşarsa bu hayattan zevk almanızı engeller. Sizi başarıya değil başarısızlığa sürükler. Gerektiği kadar olan şeyler sizi daha ileriye taşır.  Dolayısıyla kendinizi geliştirmekten geri kalmayın. Hedefleriniz doğrultusunda ilerlerseniz kendinizi mahcup etmez aksine kendinizle gurur duyarsanız. Diyeceğim o dur ki stresten arınmış bir şekilde hem çalışın hem de gezin bolca kendinize zaman ayırın. Zaman sizin en büyük ilacınız olacaktır. Bu ilacı düzenli kullanınca faydasını görüp iyileşirsiniz. Ama düzenli kullanmaz ya da hiç kullanmazsanız size ilaç olan zaman zehir olacaktır. Stres yakanızı bırakmayacak yolunuza taş üstüne taş koyacaktır. Ne kadar sakin kalırsanız o taşları yıkmasını da elbet bilirsiniz. Ben yapabilirim deyip o yola çıktıktan sonra ayağınıza hiçbir şey batmaz bundan asla korkmayın. Siz sadece emeklerinize güvenip yola devam edin. Muhakkak emeğinizin ekmeğini yiyeceksinizdir.

“Kazanmanın anahtarı stres altındaki duruşunuzdur.”

                                                                   PAUL BROWN

Özen Dağbaşı